Κύλιση- ολίσθηση και έργο τριβής.


Οι δυνάμεις που ασκούνται στον κύλινδρο φαίνονται στο σχήμα. Στο κεκλιμένο επίπεδο δεν έχουμε τριβή, άρα δεν ασκείται καμιά ροπή στον κύλινδρο ο οποίος ολισθαίνει προς τα κάτω χωρίς να περιστρέφεται, εκτελώντας μόνο μεταφορική κίνηση.

i) Από την αρχή διατήρησης της ενέργειας ανάμεσα στην αρχική θέση και στην βάση του επιπέδου, θεωρώντας σαν επίπεδο μηδενικής δυναμικής ενέργειας το οριζόντιο επίπεδο που περνά από το κέντρο Ο του κυλίνδρου, έχουμε:

Κ1+U1 = Κ2 + U2

mgh= ½ mυ02 ή

υ02 =2gh =900m2/s2

υ0= 30m/s

ii) Στο οριζόντιο επίπεδο ασκείται στον κύλινδρο τριβή ολίσθησης μέτρου:

Τ=μΝ= μmg= 40Ν

Εφαρμόζοντας τον θεμελιώδη νόμο της μηχανικής για την μεταφορική και για την στροφική κίνηση του κυλίνδρου παίρνουμε:

ΣFx= mαcm από όπου αcm = 1m/s2 με φορά προς τα αριστερά.

Στ=Ιαγων ή

ΤR= ½ mR2 αγων

αγων =2Τ/mR= 4rad/s2.

Ο κύλινδρος εκτελεί ομαλά επιβραδυνόμενη μεταφορική κίνηση για την οποία:

υcm= υ0cmt (1) και x= υ0t- ½ αcmt2 (2)

και στροφική ομαλά επιταχυνόμενη με εξισώσεις:

ω= αγωνt (3) και θ= ½ αγωνt2 (4)

Μέχρι πότε θα συμβαίνει αυτό; Μέχρι την στιγμή που ένα σημείο Α επαφής του κυλίνδρου, με το έδαφος να αποκτήσει μηδενική ταχύτητα. Δηλαδή μέχρι τη στιγμή που υcmγρ, όπως στο σχήμα.

Με την βοήθεια των (1) και (3) θα έχουμε:

υ0- αcmt = (αγωνt)·R από όπου

t=υ0/(αcmγωνR) = 10s

Άρα υcm=υ0-αcmt =30m/s-1·10m/s= 20m/s

και ω= αγωνt =40rad/s.

Από τις εξισώσεις (2) και (4) βρίσκουμε:

x= υ0t- ½ αcmt2 = 30·10m- ½ 1·100m= 250m

θ= ½ 4·100rad =200rad.

Άρα για τα έργα έχουμε:

WΤ= -Τx = - 40·250J=-10000J

Wτ= + τ·θ= ΤRθ= 40· ½ ·200J= 4000J.

Με βάση τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η τριβή αφαιρεί μεταφορική κινητική ενέργεια 10.000J από τον κύλινδρο, από τα οποία τα 4000J τα μετατρέπει σε περιστροφική κινητική ενέργεια. Τα υπόλοιπα; Τα υπόλοιπα 6000J μετατρέπονται σε θερμότητα.


Σχόλιο:

Κατά την περιστροφή του κυλίνδρου ήρθαν σε επαφή με το έδαφος τα σημεία της περιφέρειάς του μήκους Δs=θ·R= 200· ½ m = 100m, συνεπώς ο κύλινδρος γλίστρησε κατά:

x1= x-Δs= 250m-100m = 150m

Εξαιτίας αυτής της ολίσθησης παράγεται θερμότητα:

Q= |Τ·x1| = 40·150J= 6000J.